Rioja

Rioja is Spanjes oudste, bekendste en belangrijkste gebied voor rode wijn. 

Ondanks de sterk toegenomen concurrentie van nieuwe wijnstreken blijft het de onbetwiste nummer één van Spanje. De provincie Rioja, met Logroño als hoofdstad, ligt in het noordoosten van Spanje. Het beslaat drie provincies: Rioja, Alava en Navarra. De naam komt van een riviertje, de Rio Oja.

Het wijnbouwgebied Rioja ligt langs de rivier de Ebro en is onderverdeeld in drie districten: Alta, Álavesa en Oriental. Oriental heeft een mediterraan klimaat met gemiddeld meer zon en hogere temperaturen dan Alta en Álavesa (Atlantische invloed). De druiven worden hier rijper. Alta en Álavesa hebben de beste kwaliteit. Saillant detail: Álavesa ligt niet in Rioja, maar in het Baskenland. Alta en Álavesa liggen beide in het hoogstgelegen en koelste deel van de Rioja en hebben uitstekende bodems met klei en kalk. Een positief gegeven is het uitgebalanceerde klimaat, zonder grote extremen.

Het belangrijkste smaaktype Rioja is rood met als voornaamste druif de tempranillo. Er zijn naast tempranillo vrij veel druivenrassen toegestaan, maar meestal wordt hij aangevuld met garnacha en in mindere mate met graciano en mazuelo.

Kenmerkend voor Riojawijnen is de lange rijping op eikenhouten vaten en de bijbehorende smaak van vanille. Het gebruik van barricas (vaten met een inhoud van 225 liter) werd in de 19e eeuw overgenomen van Bordeaux, zij het dat in Rioja vooral vaten van Amerikaans eikenhout gebruikt worden. Amerikaans eikenhout geeft zoetere aroma’s af dan Frans eikenhout en dat proef je duidelijk in de wijnen terug. De wijnen zijn over het algemeen vrij zacht en rijp, afhankelijk van de duur van de rijping en of je een crianza, reserva of gran reserva te pakken hebt.

Rioja kent echter een veelheid aan wijnstijlen en lang niet alle wijnen rijpen jarenlang in houten vaten. Zo kiezen veel wijnmakers er tegenwoordig voor om de houtrijping in te korten of zelfs achterwege te laten. Ook wordt er vaker Frans eikenhout gebruikt, wat subtielere aroma’s afgeeft. Wijnen zonder houtrijping komen als joven op de markt en zijn heerlijk fruitig en sappig. Steeds meer wijnhuizen werken bovendien met temperatuur gecontroleerde vergistingstanks, die ervoor zorgen dat de frisse fruitaroma’s beter in de wijnen behouden blijven, of de wijnen nu wel of geen rijping op hout krijgen. Voor elk type Riojaliefhebber is er dus wel een favoriet te vinden!

Naast rood komt er ook wit en rosé als DO op de markt. Witte wijnen worden gemaakt van viura, malvasia en garnacha blanca en variëren van fris aperitief tot complexe, houtgelagerde (maaltijd)wijnen. Rosé wordt gemaakt van de blauwe druiven die ook voor de rode wijnen worden gebruikt en heeft veelal een intense kleur en een fruitige smaak.